Een betere samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs kan enorme meerwaarde bieden voor kinderen, ouders, medewerkers én de samenleving als geheel. Toch blijkt het in de praktijk soms lastig om het management tot proactief gedrag en vernieuwing te bewegen. In de ontwikkeling van kindcentra is het vermogen van de kindcentrumleiding om te vernieuwen en vooruit te denken cruciaal. Maar waarom gaat de één vanzelfsprekend op zoek naar nieuwe ideeën, terwijl de ander vooral bezig is met het minimaliseren van risico’s?

In mijn recent onderzoek heb ik meer duidelijkheid gekregen over waar dit vandaan komt. De theorie over ‘regulatory focus’ (Higgins, 1997) werpt hier een interessant licht op. Deze theorie beschrijft hoe mensen doelen nastreven op basis van twee verschillende motivatie-strategieën: een promotion focus of een prevention focus.

Promotion focus: naar voren kijken en kansen grijpen
Mensen met een promotion focus richten zich op het bereiken van positieve uitkomsten. Ze denken in termen van idealen en ambities en gaan graag voor groei en vooruitgang. Deze ‘kansdenkers’ zijn eerder geneigd risico’s te nemen en komen doorgaans met creatieve oplossingen. Omdat er voor de ontwikkeling van kindcentra vernieuwing wordt verwacht, sluit deze focus goed aan op de uitdagingen waarmee de kindcentrumleiding te maken krijgt. Uit mijn recent onderzoek blijkt bovendien dat een promotion focus significant en positief correleert met proactief zijn, ideeën inbrengen en je uitspreken.

Prevention focus: voorkomen is beter dan genezen
Aan de andere kant van het spectrum vinden we de prevention focus. Deze leiders zijn voorzichtiger, meer gericht op het voorkomen van negatieve uitkomsten. Ze willen vooral zekerheid, volgen de regels nauwgezet en vermijden risico’s. Hoewel dit meer behoudende type gedrag in eerste instantie misschien als minder vernieuwend kan voelen, is het niet zonder waarde. Het waarborgt bijvoorbeeld de kwaliteit en stabiliteit binnen de organisatie. Toch kan een overmaat aan prevention focus de gewenste vernieuwing remmen of vertragen, zeker in een sector die volop in beweging is.

Een balans in communicatie en interventies
Uit mijn onderzoek blijkt dat er bij de kindcentrumleiding sprake is van een diverse mix van persoonlijke motivatiestrategieën. Dit vraagt om maatwerk in communicatie, ondersteuning en interventies. Waar promotion-georiënteerde leiders aanmoediging en ruimte voor experimenten nodig hebben om hun creativiteit te ontplooien, zullen prevention-georiënteerde leiders gebaat zijn bij duidelijke kaders en zekerheden. Niet elke verandering hoeft op hen over te komen als een sprong in het diepe, zolang de randvoorwaarden en risico’s helder zijn.

Praktische handvatten
Het is zinvol om zowel promotion- als prevention-focus te herkennen en te erkennen in je team van managers en directeuren. Bij het introduceren van nieuwe werkwijzen kun je bijvoorbeeld:

  • Voor de promotion-focus: Heldere groeimogelijkheden en positieve toekomstperspectieven schetsen. Laat zien waar de organisatie naartoe wil en benadruk de kans om nieuwe terreinen te verkennen.
  • Voor de prevention-focus: Duidelijke afspraken, concrete richtlijnen en waarborgen voor kwaliteit bieden. Laat zien hoe risico’s worden beheerst en hoe stabiliteit blijft gewaarborgd.

Juist in de dynamische wereld van de samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang,  waar innovatie en verbetering op dagelijkse basis spelen, is het belangrijk om interventies en communicatie op maat te bieden. Door rekening te houden met zowel de ambitie om te vernieuwen als de behoefte aan zekerheid, creëer je een omgeving waarin verschillende typen persoonlijkheden tot hun recht komen – en zo gezamenlijk bijdragen aan duurzame, effectieve samenwerking en vernieuwing.

Bouwen aan effectieve samenwerking
Mijn onderzoek is tot nu toe binnen één kinderopvangorganisatie uitgevoerd. Ik ben dan ook benieuwd naar resultaten in andere kinderopvang- en onderwijsorganisaties en mogelijk zelfs daarbuiten. Wil je bouwen aan effectief gedrag in de samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs? Neem dan contact met me op via 06-51711380. Laten we samen werken aan gelijkwaardige, krachtige partnerschappen die écht waarde toevoegen voor alle betrokkenen.

Bronnen
Higgins, E. (1997, vol. 52). Beyond Pleasure and Pain. American Psychologist, pp. 1280-1300.