Herinrichting van organisaties: een visie gestuurde aanpak
In de sectoren ouderenzorg, onderwijs en kinderopvang staan managers vaak voor complexe uitdagingen als het gaat om de inrichting van hun organisatie. De traditionele benadering, waarbij het organogram, ofwel het ‘harkje’, centraal staat, lijkt niet langer voldoende. Wanneer je je beperkt tot het tekenen van ‘harkjes’, loop je de kans dat deze meer de persoonlijke belangen en voorkeuren weerspiegelen, dan het daadwerkelijke organisatiebelang. Je wil een effectieve herverdeling van verantwoordelijkheden en bevoegdheden realiseren die zowel recht doet aan de organisatievisie als aan de behoeften van alle stakeholders. Hoe doe je dat dan wel?
Terug naar de kern: visie en strategie
De sleutel tot een succesvolle organisatie-inrichting ligt in het herleven en herbevestigen van de fundamentele visie en strategie van de organisatie. Wat is de stip op de horizon waar we voor gaan? Wat zijn onze strategische pijlers en welke inrichting hebben we nodig om deze te realiseren? De visie en strategie is de basis voor alle beslissingen over de inrichting van de organisatie.
De besturingsfilosofie als kompas
Een cruciale stap is het vaststellen van de besturingsfilosofie. Dit is een coherent geheel van principes over hoe de organisatie aangestuurd moet worden om de visie en strategie te kunnen realiseren. Een besturingsfilosofie raakt aan de kern van de organisatie-inrichting, omdat het richting geeft aan hoe processen ingericht moeten worden, wie waarvoor verantwoordelijk is en hoe besluitvorming plaatsvindt.
In de ouderenzorg, onderwijs en kinderopvang is het essentieel om te bepalen of de ouder, de cliënt, de leerling, het kind of de professional centraal staat in deze filosofie. Of is er een model waarin alle belanghebbenden gelijkelijk worden gewaardeerd? Het antwoord op deze vraag heeft diepgaande implicaties voor de organisatie-inrichting. Het bepaalt hoe middelen worden toegewezen, hoe teams worden samengesteld en hoe successen worden gemeten.
Van theorie naar praktijk: het nieuwe organogram
Met een heldere visie, strategie en besturingsfilosofie als fundament, kan het herontwerp van de organisatiestructuur beginnen. Dit gaat verder dan het simpelweg tekenen van nieuwe ‘harkjes’. Het vraagt om een diepgaand begrip van de processen binnen de organisatie. Welke verantwoordelijkheden beleg je waar en op welk niveau in de organisatie? En hoe richt je processen effectief en efficiënt in om de gestelde doelen te bereiken?
Bij het herontwerpen van de organisatiestructuur is het belangrijk om open en transparant te communiceren met alle betrokkenen. Vooral ook over hun rol in het proces. Wie denkt er mee en wie neemt de besluiten? Het betrekken van medewerkers bij het proces zorgt voor waardevolle inzichten en ideeën die het uiteindelijke ontwerp verbeteren. Daarnaast helpt het bij het creëren van draagvlak voor de nieuwe structuur. Vergeet ook de formele medezeggenschapsgremia niet in het proces.
Conclusie
De inrichting van een organisatie in de ouderenzorg, onderwijs en kinderopvang vraagt om meer dan een arbitraire verdeling van rollen en verantwoordelijkheden. Het vereist een terugkeer naar de basis: de visie, strategie en besturingsfilosofie van de organisatie. Door deze elementen als uitgangspunt te nemen, kan een organisatiestructuur worden ontworpen die niet alleen effectief en efficiënt is, maar die ook de waarden en doelen van de organisatie weerspiegelt. In een dergelijke structuur zijn de belangen van de organisatie en die van haar stakeholders harmonieus geïntegreerd, waardoor een solide fundament voor toekomstig succes wordt gelegd.
